Các Bệnh Tâm Lý Thường Gặp ở Trẻ Em và Biểu Hiện
Sức khỏe tâm lý của trẻ em là một khía cạnh quan trọng của sự phát triển toàn diện. Có nhiều loại bệnh tâm lý ảnh hưởng đến trẻ em và tuổi vị thành niên. Dưới đây là một số bệnh tâm lý phổ biến ở trẻ em, cùng với biểu hiện thường gặp:
Rối loạn lo âu:
Rối loạn lo âu là một tình trạng mà trẻ cảm thấy sợ hãi và căng thẳng không cơ sở. Một số dấu hiệu và triệu chứng thường gặp bao gồm:
- Lo âu và căng thẳng không cơ sở: Trẻ có thể trải qua lo âu và căng thẳng mà không có nguyên nhân rõ ràng.
- Sợ hãi vô lý: Trẻ có thể có sự sợ hãi vô lý về các tình huống hoặc sự kiện cụ thể.
- Thay đổi về tâm trạng và hành vi: Trẻ có thể trở nên tự kỷ, khó kiểm soát, và có thể có các vấn đề về tâm trạng như sự giận dữ hoặc buồn rầu.
- Khó tập trung: Rối loạn lo âu có thể làm cho trẻ khó tập trung vào công việc học tập hoặc hoạt động.
Rối loạn ám ảnh:
Rối loạn ám ảnh là trạng thái mà trẻ trải qua sự sợ hãi và lo âu liên quan đến một sự kiện cụ thể hoặc có thể liên quan đến việc kiểm tra lại một sự kiện cụ thể.
- Ám ảnh và lo âu: Trẻ có thể trải qua ám ảnh liên quan đến sự kiện kỳ cục hoặc kinh hoàng.
- Tránh sự kích thích: Trẻ có thể tránh các tình huống hoặc vị trí liên quan đến sự kiện khiến họ sợ hãi.
- Các triệu chứng kèm theo: Trẻ có thể có các triệu chứng khác như giấc mơ kinh hoàng, khó tập trung và thay đổi về tâm trạng.
Rối loạn xã hội:
Rối loạn xã hội là trạng thái lo âu liên quan đến việc giao tiếp với người khác hoặc tham gia vào hoạt động xã hội.
- Sự lo lắng trong các tình huống xã hội: Trẻ có thể trải qua sự lo lắng và sợ hãi khi tham gia vào các tình huống xã hội như gặp gỡ bạn bè hoặc phải nói trước lớp.
- Tránh tiếp xúc xã hội: Trẻ có thể tránh tiếp xúc xã hội hoặc cố gắng tránh những tình huống gây lo lắng.
- Khó khăn trong giao tiếp: Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc giao tiếp với người khác, cả trong việc nói chuyện và lắng nghe.
Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD):
Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) là một tình trạng mà trẻ có khó khăn trong việc kiểm soát sự tăng động và không thể tập trung vào nhiệm vụ hoặc công việc.
- Tăng động: Trẻ có thể thường xuyên tăng động, không thể ngồi yên và có thể tạo ra sự rối loạn trong lớp học hoặc trong môi trường xã hội.
- Khó tập trung: Trẻ có khó khăn trong việc tập trung vào nhiệm vụ hoặc công việc, thường xuyên mất trật tự và không kết thúc công việc.
- Hành vi không kiểm soát: Trẻ có thể có hành vi không kiểm soát như thô lỗ, tấn công hoặc không tuân thủ các quy tắc.
Rối loạn ức chế không kiểm soát (ODD):
Rối loạn ức chế không kiểm soát (ODD) là trạng thái mà trẻ có xu hướng chống đối và không tuân thủ các quy tắc và hướng dẫn.
- Tình thần phản đối: Trẻ có thể thường xuyên thể hiện sự phản đối và không tuân thủ các quy tắc của gia đình hoặc trường học.
- Sự căng thẳng trong quan hệ xã hội: Trẻ có thể gây ra sự căng thẳng trong quan hệ với người khác, bao gồm cả việc giao tiếp với bạn bè và người lớn.
- Hành vi thường xuyên: Trẻ có thể có hành vi thường xuyên như thách thức quyền lực, thường xuyên tranh cãi và không tuân thủ.
Rối loạn tâm thần ảnh hưởng đến tâm trạng (MDD):
Rối loạn tâm thần ảnh hưởng đến tâm trạng (MDD) thường gọi là trầm cảm ở trẻ em, là một tình trạng mà trẻ trải qua sự buồn rầu và mất hứng thú.
- Buồn rầu và mất hứng: Trẻ có thể thể hiện tâm trạng buồn rầu, mất hứng, và không thể tận hưởng những hoạt động trước đây họ thích.
- Sự thay đổi trong hành vi và quan điểm: Trẻ có thể thay đổi trong cách họ hành xử, thậm chí có ý định tự tử.
- Tăng cân hoặc giảm cân đột ngột: Thay đổi trong cân nặng có thể xảy ra khi trẻ trải qua trầm cảm, và có thể dẫn đến tăng cân hoặc giảm cân đột ngột.
Rối loạn tâm thần kéo dài (Dysthymic Disorder):
Rối loạn tâm thần kéo dài là một tình trạng kéo dài trong đó trẻ trải qua tâm trạng buồn rầu và mất hứng kéo dài ít nhất hai năm.
- Buồn rầu và mất hứng kéo dài: Trẻ có tâm trạng buồn rầu và mất hứng kéo dài trong thời gian ít nhất hai năm.
- Tác động đến cuộc sống hàng ngày: Trạng thái kéo dài có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của trẻ, bao gồm cả khả năng học tập và quan hệ xã hội.
Rối loạn căng thẳng sau trẻ em (PTSD):
Rối loạn căng thẳng sau trẻ em là trạng thái tâm lý sau khi trẻ trải qua một sự kiện kinh hoàng hoặc căng thẳng.
- Ám ảnh và giấc mơ kinh hoàng: Trẻ có thể trải qua ám ảnh và giấc mơ kinh hoàng liên quan đến sự kiện kỳ cục hoặc kinh hoàng.
- Sự lo lắng và căng thẳng: Trẻ có thể trải qua sự lo lắng và căng thẳng liên quan đến việc tái trải qua sự kiện.
- Tránh các tình huống liên quan: Trẻ có thể tránh các tình huống hoặc vị trí liên quan đến sự kiện kinh hoàng.
Rối loạn ăn uống:
Rối loạn ăn uống bao gồm chứng bulemia và chứng anorexia, là các rối loạn tâm lý ảnh hưởng đến thái độ của trẻ đối với thức ăn và cân nặng.
- Sự thay đổi trong cân nặng: Trẻ có thể có sự thay đổi đột ngột trong cân nặng, bao gồm cả giảm cân đáng kể hoặc tăng cân không kiểm soát.
- Lo lắng về cân nặng và hình dáng: Trẻ có thể có lo lắng mất mát về cân nặng và hình dáng của họ, thường dẫn đến thái độ không lành mạnh đối với thức ăn.
- Các triệu chứng về ăn uống: Trẻ có thể có các triệu chứng về ăn uống, bao gồm biểu hiện của chứng bulemia (nôn mửa) hoặc chứng anorexia (tự từ chối ăn).
Rối loạn tư duy:
Rối loạn tư duy là tình trạng mà trẻ trải qua sự thay đổi trong tư duy và cách họ xử lý thông tin.
- Thay đổi trong tư duy: Trẻ có thể trải qua thay đổi trong cách họ xử lý thông tin, bao gồm sự khó khăn trong việc tập trung hoặc tổ chức thông tin.
- Khó khăn trong việc đánh giá tình huống: Trẻ có thể có khó khăn trong việc đánh giá tình huống và đưa ra quyết định.
- Khó khăn trong việc hoàn thành nhiệm vụ: Rối loạn tư duy có thể gây ra khó khăn trong việc hoàn thành nhiệm vụ học tập và công việc.
Rối loạn tâm trạng kéo dài ở trẻ (CD):
Rối loạn tâm trạng kéo dài ở trẻ (CD) là một tình trạng mà trẻ thể hiện các hành vi độc hại và xâm phạm đến quy tắc xã hội và luật pháp.
- Hành vi xâm phạm quy tắc: Trẻ có thể thường xuyên thể hiện hành vi xâm phạm quy tắc xã hội, bao gồm cả xâm hại đến quyền của người khác.
- Tăng sự căng thẳng xã hội: Rối loạn CD có thể gây ra sự căng thẳng trong quan hệ xã hội của trẻ, bao gồm cả việc giao tiếp với bạn bè và người lớn.
- Khó khăn trong việc thay đổi hành vi: Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc thay đổi hành vi không lành mạnh và học cách kiểm soát cảm xúc.
Rối loạn tự kỷ (ASD):
Rối loạn tự kỷ (ASD) là một tình trạng ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp và tương tác xã hội của trẻ.
- Khó khăn trong giao tiếp: Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc giao tiếp với người khác, bao gồm khả năng hiểu và sử dụng ngôn ngữ.
- Khó khăn trong tương tác xã hội: Rối loạn tự kỷ có thể gây ra khó khăn trong việc tương tác xã hội và xây dựng quan hệ bạn bè.
- Sự tập trung vào sở thích cụ thể: Trẻ có thể tập trung mạnh mẽ vào các sở thích cụ thể và có thể không thể chuyển sự tập trung sang các hoạt động khác.
Các bệnh tâm lý ở trẻ em có thể gây ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của họ và gia đình. Việc nhận biết và điều trị sớm có thể giúp trẻ vượt qua các khó khăn và phát triển một cách khỏe mạnh. Nếu bạn nghi ngờ rằng con bạn có thể mắc bệnh tâm lý, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia tâm lý trẻ em và bác sĩ để đảm bảo rằng trẻ nhận được sự quan tâm và điều trị thích hợp.
Rối loạn phân liệt:
Rối loạn phân liệt là tình trạng mà trẻ trải qua sự lo lắng về việc phân liệt khéo léo và quan hệ xã hội.
- Lo lắng về việc phân liệt: Trẻ có thể trải qua lo lắng và sợ hãi về việc phân liệt giữa các người thân và bạn bè.
- Khó khăn trong việc xây dựng và duy trì quan hệ xã hội: Rối loạn phân liệt có thể gây ra khó khăn trong việc xây dựng và duy trì quan hệ xã hội, bao gồm cả việc giao tiếp và tạo quan hệ tình bạn.
- Sự căng thẳng và sợ hãi: Trẻ có thể trải qua sự căng thẳng và sợ hãi liên quan đến việc phân liệt và quan hệ xã hội.
Rối loạn kiểm soát cảm xúc:
Rối loạn kiểm soát cảm xúc là tình trạng mà trẻ gặp khó khăn trong việc kiểm soát cảm xúc và thể hiện chúng một cách thích hợp.
- Biểu hiện cảm xúc mạnh mẽ: Trẻ có thể thể hiện cảm xúc mạnh mẽ và không kiểm soát được như sự giận dữ, nỗi lo sợ hoặc tâm trạng buồn.
- Khó khăn trong việc xử lý xung đột: Rối loạn kiểm soát cảm xúc có thể gây ra khó khăn trong việc xử lý xung đột và tìm kiếm giải pháp xung đột một cách lành mạnh.
- Sự thay đổi trong hành vi: Trẻ có thể thay đổi trong hành vi, bao gồm các hành vi không kiểm soát và xâm phạm.
Rối loạn không kiểm soát cảm xúc biểu hiện bằng việc tự gây thương tổn (NSSI):
Rối loạn không kiểm soát cảm xúc biểu hiện bằng việc tự gây thương tổn (NSSI) là tình trạng mà trẻ tự tổn thương cơ thể của họ mà không có ý định tự tử.
- Gây thương tổn cơ thể: Trẻ có thể tự tổn thương bằng cách cắt, gãi, đập hoặc tự đánh mình.
- Lo lắng và căng thẳng: Rối loạn NSSI có thể xuất phát từ lo lắng và căng thẳng và là một cách tránh xa cảm xúc không mong muốn.
- Sự cần thiết cho sự hỗ trợ và điều trị: NSSI đòi hỏi sự hỗ trợ và điều trị chuyên sâu để giúp trẻ ngừng tự tổn thương cơ thể và tìm cách khác để thể hiện cảm xúc.
Các bệnh tâm lý ở trẻ em có thể gây ra nhiều khó khăn cho trẻ và gia đình. Việc nhận biết và định hình một phương pháp điều trị phù hợp là quan trọng để giúp trẻ vượt qua các khó khăn và phát triển một cách khỏe mạnh. Hãy luôn tìm kiếm sự hỗ trợ và điều trị từ các chuyên gia tâm lý trẻ em và bác sĩ khi bạn nhận thấy dấu hiệu của bất kỳ rối loạn tâm lý nào ở con.