Menu Đóng

Rối Loạn Tâm Lý và Hành Vi Tự Sát

Hành vi tự sát là một vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe tâm lý, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên khắp thế giới mỗi năm. Để hiểu rõ hơn về nguyên nhân và cách ngăn chặn hành vi tự sát, chúng ta cần tìm hiểu về mối liên kết sâu sắc giữa rối loạn tâm lý và hành vi này.

Tự sát là gì?

Tự sát là khi một người cố ý thực hiện một hành động tiêu cực nào đó để tự gây ra cái chết cho chính bản thân mình. Những phương thức thường được dùng nhiều nhất là uống thuốc ngủ quá liều, rạch cổ tay, tuyệt thực, nhảy lầu, thắt cổ…

Rối Loạn Tâm Lý – Cơ Hội Cho Hành Vi Tự Sát

Rối loạn tâm lý là một tình trạng tinh thần hoặc cảm xúc bất thường, khiến người bệnh trải qua sự đau khổ tinh thần, thay đổi tâm trạng, và có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của họ. Dưới đây là một số rối loạn tâm lý phổ biến có thể dẫn đến hành vi tự sát:

  1. Trầm Cảm (Depression): Trầm cảm là một trong những rối loạn tâm lý phổ biến nhất và có liên quan mật thiết đến hành vi tự sát. Người bệnh trầm cảm thường trải qua tình trạng buồn rầu, mất động lực và cảm thấy tuyệt vọng, điều này có thể dẫn đến ý định tự sát.
  2. Rối Loạn Tâm Thần (Psychotic Disorders): Những rối loạn tâm thần như tâm thần phân liệt hoặc rối loạn thần kinh có thể làm mất khả năng phân biệt thực tế, khiến người bệnh trải qua suy nghĩ tự tử do các giọng nói bất thường hoặc suy nghĩ quái đản.
  3. Rối Loạn Lo âu (Anxiety Disorders): Rối loạn lo âu như rối loạn lo âu tổng quát hoặc rối loạn xã hội có thể gây ra sự căng thẳng và áp lực tinh thần mà người bệnh không biết cách kiểm soát, đôi khi dẫn đến ý định tự sát để thoát khỏi sự đau đớn.
  4. Rối Loạn Tự Xúc Tác (Self-Harm Disorders): Người bệnh có rối loạn tự xúc tác thường tổn thương cơ thể của họ một cách cố ý để giảm bớt cảm xúc đau khổ. Mặc dù không phải lúc nào cũng có ý định tự tử, nhưng họ có thể trở nên nguy cơ tự tổn thương nghiêm trọng.

Dấu Hiệu Cảnh Báo

Nhận biết dấu hiệu cảnh báo của hành vi tự sát là rất quan trọng để có thể giúp đỡ kịp thời. Dưới đây là một số dấu hiệu thường thấy:

  1. Thay Đổi Tâm Trạng Drastical: Sự thay đổi nhanh chóng từ tâm trạng buồn sang tâm trạng vui vẻ hoặc ngược lại có thể là dấu hiệu của ý định tự sát. Điều này thường xảy ra vì họ đã đưa ra quyết định về cái chết và cảm thấy nhẹ nhàng sau khi đã đưa ra quyết định này.
  2. Tăng Cường Rủi Ro và Hành Động Nguy Hiểm: Người có nguy cơ tự tổn thương có thể tham gia vào các hành vi nguy hiểm như uống quá liều, sử dụng các chất gây nghiện, hoặc lái xe một cách vô tư.
  3. Thu Hẹp Mối Quan Hệ Xã Hội: Sự thu hẹp hoặc cô lập bản thân khỏi bạn bè, gia đình, và mối quan hệ xã hội khác có thể là dấu hiệu của nguy cơ tự tổn thương.
  4. Tổ chức Chuẩn Bị: Chuẩn bị cho cái chết, như viết di chúc, tặng quà cuối cùng, hoặc sắp xếp những vấn đề liên quan đến cái chết, có thể là một tín hiệu rõ ràng của ý định tự tử.
  5. Tăng cường sử dụng chất gây nghiện hoặc rượu: Sử dụng quá mức các chất gây nghiện hoặc rượu có thể là cách một người cố gắng tự tổn thương hoặc “trốn” khỏi sự đau khổ.

Ý tưởng tự sát bắt nguồn từ đâu?

Có rất nhiều nguyên nhân khiến một người muốn thực hiện hành vi tự sát để kết thúc cuộc sống, có thể kể đến như:

  • Mắc các bệnh về tâm thần như trầm cảm nặng kèm theo hoang tưởng, tâm thần phân liệt, rối loạn cảm xúc lưỡng cực, rối loạn phân ly… 
  • Áp lực cuộc sống: Những vấn đề trong cuộc sống không thể giải quyết khiến tâm lý người bệnh càng thêm căng thẳng, mệt mỏi, stress kéo dài, đó có thể là áp lực tài chính, học tập, công việc… 
  • Bị mắc các bệnh mạn tính không thể chữa như ung thư, HIV, bại liệt, mất thị giác… thời gian sống của những người này thường còn rất ngắn hoặc phải liệt giường cả đời. 
  • Mâu thuẫn với những người xung quanh, bạo lực gia đình, tan vỡ hạnh phúc, những sự phản đối về tình yêu, hôn nhân, sự nghiệp… 
  • Bị bạo lực học đường, bạo lực mạng, bạo lực gia đình, bị lạm dụng thân thể, danh dự,… 
  • Hoang tưởng, ảo giác do sử dụng ma túy và các chất kích thích khác.

Nhận biết tâm lý người tự tử qua hành động

Bên cạnh những bất thường về suy nghĩ và lời nói thì hành động của những người muốn tự tử cũng có những sự khác lạ. Họ thường có khuynh hướng muốn thực hiện những việc mà mình từng muốn làm trước khi tìm đến cái chết để kết thúc cuộc sống.

Những việc này vừa muốn thỏa mãn mong ước của bản thân, vừa muốn sắp xếp ổn thỏa cho những người còn sống. Những việc đó có thể kể đến như:

  • Thường xuyên nói những câu yêu thương với người thân, hoặc xin lỗi vì những lầm lỡ trước đây của mình.
  • Thường cập nhật những dòng trạng thái buồn, tâm trạng, chán nản lên mạng xã hội, thậm chí nhắc đến cả cái chết.
  • Nói lời chào tạm biệt mọi người không vì lý do gì cả.
  • Thích ở một mình và ngồi thẫn thờ nhiều giờ liền. 
  • Mất ngủ thường xuyên, uống rất nhiều thuốc, thích nhìn ngắm những vật có thể gây thương tích như dao, kéo, dây thừng,…
  • Viết di chúc.
  • Thậm chí nhiều người sẽ có cuộc sống buông thả hơn. Họ thường dùng các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, ma túy… Thích thực hiện những hành vi liều lĩnh hơn như chạy xe với tốc độ cao, đánh nhau, có nhiều bạn tình…

Cần làm gì để hỗ trợ người muốn tự sát?

Nếu bạn hoặc ai đó bạn biết đang trải qua tình trạng tự tổn thương hoặc có nguy cơ tự tổn thương, hãy thực hiện các bước sau để hỗ trợ:

  • Lắng Nghe: Hãy lắng nghe một cách tử tế và không đánh giá. Cho người đó biết rằng bạn quan tâm và sẵn sàng lắng nghe họ.
  • Không Rời Xa: Đừng để người có nguy cơ tự tổn thương ở một mình. Ở bên cạnh họ và hỗ trợ họ trong suốt thời gian cần thiết.
  • Liên Hệ Với Chuyên Gia: Liên hệ với một chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm lý hoặc tư vấn tâm lý để được hỗ trợ chuyên nghiệp và điều trị.
  • Loại Bỏ Các Vật Dụng Nguy Hiểm: Nếu bạn thấy có nguy cơ, loại bỏ các vật dụng có thể dùng để tự tử như dao, thuốc lái xe, hoặc súng.
  • Không Đặt Áp Lực: Đừng đặt áp lực hoặc buộc người đó phải nói với bạn về ý định tự tử nếu họ không muốn. Thay vào đó, tạo môi trường an toàn và thoải mái để họ nói chuyện.
  • Nhớ Đến Sự An Toàn Của Bạn: Nếu bạn cảm thấy rằng bạn hoặc người đó có thể đang ở trong tình huống nguy hiểm, liên hệ với cơ quan cứu hỏa hoặc cảnh sát.

Rối loạn tâm lý và hành vi tự sát có mối liên kết sâu sắc và cần phải được xem xét một cách nghiêm túc. Việc lắng nghe và hỗ trợ người gặp khó khăn có thể làm thay đổi cuộc sống của họ và ngăn chặn các hậu quả tồi tệ. Đồng thời, việc tìm sự hỗ trợ từ chuyên gia tư vấn tâm lý và việc điều trị rất quan trọng để giúp người bệnh có thể phục hồi và xây dựng một cuộc sống khỏe mạnh hơn.

    Dr PSY Việt Nam - Chậm nói & Chậm phát triển
    Home
    Hotline
    Chỉ đường
    Liên hệ
    Zalo Chat