Menu Đóng

Lời chê bai khiến con tổn thương sâu sắc

Chắc hẳn bạn đã từng nghe nói rằng “lưỡi gươm không găm vào xương sườn, nhưng lời nói có thể làm rách toang cả trái tim”. Lời chê bai, đặc biệt là khi chúng gây tổn thương sâu sắc cho con cái, có thể để lại hậu quả vĩnh viễn trong tâm hồn và tác động xấu tới mối quan hệ gia đình.

Trong những năm tháng đầu tiên của cuộc đời, từ 0-5 tuổi, phần lớn thời gian của trẻ là ở bên bố mẹ. Con cái là tấm gương phản chiếu của cha mẹ và đây cũng là thời kỳ bé hình thành nên thói quen cũng như tính cách của bản thân mình. Có lẽ vì thế mà việc giáo dục con trong thời kỳ này cũng vô cùng quan trọng.

Khi nóng giận, người lớn thường mất bình tĩnh, khó kiểm soát lời nói của mình. Cũng chính vì vậy mà họ dễ nói ra những câu làm tổn thương con. Những đứa trẻ thường xuyên phải nghe những câu dưới đây từ bố mẹ về lâu dài sẽ hình thành nên tính cách tự ti, buồn chán chính bản thân mình. Trong tương lai, các con sẽ yếu đuối và khó thành công. 

Nhiều người không biết rằng bạo lực bằng ngôn từ có hậu quả tiêu cực hơn rất nhiều so với bạo lực bằng đánh đập hay đòn roi. Nó gây ra vết thương tâm lý, ám ảnh con tới sau này. Trẻ nhỏ như những trang giấy trắng, tờ giấy ấy thay đổi ra sao sẽ tuỳ thuộc vào phương pháp nuôi dạy và giáo dục của bố mẹ, thầy cô và nhà trường.

Những câu nói cha mẹ nêm tránh làm tổn thương trẻ

Giáo dục con cái là một vấn đề vô cùng phức tạp, nó không diễn ra trong một sớm một chiều mà cần phải có quá trình lâu bền. Cha mẹ cần phải có sự hiểu biết, kiên trì, nhẫn nại, cẩn thận trong từng hành vi, lời nói, cử chỉ khi hướng dẫn, trao đổi với trẻ nhỏ. Tuy rằng trẻ em rất vô tư và mau quên nhưng không đồng nghĩa với việc trẻ không bị tổn thương bởi những lời la mắng, trách phạt hoặc những câu nói nặng nề từ cha mẹ, người thân.

Tâm hồn trẻ nhỏ được ví như một tờ giấy trắng tinh tươm nhưng trẻ vẫn có thể nhận thức và hiểu rõ về những thái độ, hành vi và lời nói của người lớn dành cho mình. Đôi khi những lời nói thốt ra lúc tức giận, cáu gắt sẽ để lại những vết thương lớn trong tâm trí của mỗi đứa trẻ, hình thành những suy nghĩ tiêu cực, bi quan cho con.

Bị cha mẹ so sánh con nhà người ta

So sánh “con nhà người ta”: Đối với cha mẹ “con nhà người ta” luôn là chuẩn mực mà các bậc phụ huynh muốn con mình học hỏi và phấn đấu noi theo. Mặc dù con đã cố gắng hết khả năng và làm tốt nhiệm vụ của mình nhưng cũng có không ít bậc cha mẹ cảm thấy không hài lòng và muốn con phải luôn dành vị trí đầu tiên, luôn đứng đầu trong các hạng mục. Việc cha mẹ luôn đem con cái ra so sánh với người khác thực tế không phải là cách hữu hiệu giúp con có thể phát triển hơn mà ngược lại nó chính là “hung khí” khiến cho tâm lý của trẻ nhỏ bị tổn thương nặng nề. Khi con liên tục bị đem ra so sánh với những bạn cùng trang lứa sẽ vô tình hình thành tâm lý lo sợ, trẻ không còn nhiều sự tự tin vào năng lực của chính mình. Hơn thế, không ít các trường hợp cho dù trẻ đã cố gắng rất nhiều nhưng không nhận được sự công nhận của cha mẹ nên lâu dần trẻ tự cho mình là thấp kém, buông xuôi và không còn nỗ lực. Hoặc thậm chí có nhiều trẻ còn tìm cách phá hoại, hạ thấp người khác, khiến họ trở thành người hư hỏng, yếu kém thực sự để cha mẹ công nhận mình dù chỉ một lần.

Sao con dốt vậy?: Khi nói ra câu này, có thể người lớn chỉ muốn đạt mục đích là trút đi sự khó chịu của bản thân, cho rằng con sẽ rất nhanh quên. Thế nhưng nếu lấy uy quyền ra để dọa nạt, bé sẽ cảm thấy tự tin, nghi hoặc bản thân, thậm chí là cảm thấy bố mẹ không yêu mình, không dành tình yêu thương cho mình nữa. 

Tốt nhất khi nóng giận, phụ huynh nên để bản thân bình tĩnh lại. Trước khi nói ra những lời trách móc, hãy đặt mình vào vị trí của con. Việc con phải hình thành nỗi sợ hãi chính là nguyên nhân khiến mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái rạn nứt.

Khi một đứa trẻ bị nói là dốt, con sẽ tự dán nhãn cho mình cụm từ đó. Nhiều cha mẹ trong lúc nóng giận hay thốt ra những câu như thế này. Họ cho rằng đây chỉ là một lời chỉ trích, mỉa mai đơn giản. Nói ra như một cách giúp bản thân giải toả nhưng bố mẹ lại không hề biết con mình sẽ chịu tổn thương như thế nào.

      Mẹ chán con vô cùng: Câu nói này mang tính sát thương cực cao. Không chỉ trẻ em mà ngay cả những người trưởng thành khi nhận được lời nói này từ cha mẹ cũng không khỏi những sự hụt hẫng và buồn bã. Cũng bởi cha mẹ chính là những người gần gũi, thân thiết và là chỗ dựa vững chắc cho con cái. Vì thế, nếu trẻ nhỏ nhận được câu nói này sẽ vô cùng cảm thấy tổn thương về mặt tâm lý, dần mất đi sự an toàn trong cuộc sống gia đình.

      Đồng thời, một số trẻ còn tự trách mắng bản thân mình, trẻ cho rằng mình không đủ tốt, không đủ xuất sắc mới bị cha mẹ chán ghét và ghẻ lạnh. Ngoài ra, nếu trẻ liên tục phải nghe những câu nói tương tự như thế thì sẽ dần có xu hướng xa lánh cha mẹ vì cho rằng họ đã không còn yêu thương mình. Điều này gây ảnh hưởng rất lớn đối với tình cảm giữa con cái và cha mẹ, khiến cho không khí gia đình càng trở nên ngột ngạt.

      Đứa con ngu ngốc, vô dụng: Đây thực sự là một câu nói khiến tâm lý của trẻ nhỏ bị tổn thương nặng nề, thậm chí trẻ có thể trở nên buồn bã, trầm cảm trong một thời gian kéo dài. Việc cha mẹ bảo con là đứa vô dụng, ngu ngốc sẽ khiến con trẻ có cảm giác như mình thực sự như thế, bản thân mình không làm tốt được việc gì và mình chính là gánh nặng, cản trở đối với gia đình.

      Trong thực tế, không có bất kì đứa trẻ nào là vô dụng. Mỗi đứa trẻ sẽ có những sở trường khác nhau. Chính vì thế, nếu cha mẹ cảm thấy không hài lòng điều gì đó ở con thì cũng nên nhẹ nhàng góp ý, hướng dẫn và chỉ dạy con nhiều hơn. Đồng thời hãy dành cho con những lời động viên để con có thể dần uốn nắn và hoàn thiện hơn.

      Biết thế không đẻ “mày” ra: Câu nói gây tổn thương tâm lý nặng nề đối với trẻ nhỏ mà cha mẹ cần phải tránh. Cha mẹ chính là người thân và là người mà trẻ yêu quý nhất. Nếu ngay cả họ cũng phủ nhận và ghét bỏ trẻ thì trẻ sẽ cảm thấy vô cùng tuyệt vọng, đau khổ. Trẻ sẽ tin rằng, cha mẹ thực sự không muốn sinh mình ra và mình chính là nỗi phiền toái của cha mẹ.

      Con không ngoan cha mẹ không yêu con nữa: Đây cũng là một trong các câu nói trêu đùa có thể gây tổn thương đến tâm lý của con trẻ. Bởi trẻ nhỏ rất lo sợ đến việc cha mẹ không còn yêu thương và quan tâm đến mình nữa. Tuy nhiên, các bậc phụ huynh lại thường xuyên nói rằng “Nếu con không lo học hành thì cha mẹ sẽ không yêu con nữa” hay ” Nếu con không nghe lời, mẹ sẽ không quan tâm đến con nữa”.

      Tuy rằng, mục đích của câu nói này cũng chỉ mong muốn con trở nên tốt hơn nhưng nếu cha mẹ sử dụng quá nhiều sẽ tạo sự ám ảnh đối với con trẻ, con sẽ mặc định rằng điều đó là đúng. Lúc này con sẽ cố gắng để trở nên hoàn hảo, lao đầu vào việc học tập với tâm thế rằng chỉ cần bản thân làm sai một điều gì đó cũng sẽ bị cha mẹ bỏ rơi, chán ghét.

      Hậu quả của việc chê bai trẻ

      Mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành tâm hồn, tình cảm và sự phát triển của con người. Tuy nhiên, lời chê bai, đặc biệt là từ con cái đối với cha mẹ, có thể gây tổn thương sâu sắc và ảnh hưởng tiêu cực đến mối quan hệ này. Dưới đây là một cái nhìn sâu hơn về tác động của lời chê bai và tại sao chúng cần được tránh.

      Gây Tổn Thương Tâm Hồn: Lời chê bai từ con cái có thể tạo ra những vết thương tâm hồn không thể thấy bằng mắt thường. Cha mẹ thường dành cả cuộc đời để chăm sóc và bảo vệ con cái, và họ mong muốn nhận được tình cảm và sự tôn trọng từ phía con. Khi con cái phê phán, chê trách hoặc lăng mạ cha mẹ, họ cảm nhận sự thất vọng và tuyệt vọng trong việc xây dựng tình cảm gia đình.

      Mất Tự Tin và Tự Trọng: Lời chê bai có thể làm cho cha mẹ cảm thấy mất tự tin và tự trọng trong vai trò của họ. Họ có thể tự hỏi liệu mình có đủ tốt để làm cha mẹ, liệu họ đáng để con cái học hỏi và theo học. Điều này dẫn đến sự bất an và lo lắng về khả năng của họ trong việc giáo dục và hướng dẫn con cái.

      Tạo Ra Khoảng Cách Emotionally: Lời chê bai có thể tạo ra khoảng cách giữa cha mẹ và con cái. Con cảm thấy không được chấp nhận và tin tưởng bởi cha mẹ, trong khi cha mẹ có thể cảm thấy bị xa lánh và không thể hiểu con cái. Điều này dẫn đến sự suy yếu của mối quan hệ, khiến cả hai bên cảm thấy cô đơn và bất đồng.

      Ảnh Hưởng Đến Phát Triển Tâm Lý: Lời chê bai có thể ảnh hưởng lớn đến phát triển tâm lý của con cái. Trong giai đoạn phát triển quan trọng, trẻ em cần cảm nhận sự yêu thương, ủng hộ và khích lệ từ cha mẹ để phát triển sự tự tin và tình yêu thương bản thân. Lời chê bai có thể gây ra sự tự ti, hoài nghi và tạo ra cảm giác không đáng được yêu thương.

      Trẻ em tuy vô tư nhưng lại rất nhạy cảm và dễ bị tổn thương tâm lý bởi những câu nói của cha mẹ. Chính vì thế, các bậc phụ huynh cần phải chú ý và cân nhắc kỹ lưỡng để có thể giao tiếp, giáo dục trẻ một cách lành mạnh, giúp trẻ phát triển tốt hơn.

      Dr PSY Việt Nam - Chậm nói & Chậm phát triển

      Home
      Hotline
      Chỉ đường
      Liên hệ
      Zalo Chat