---

Người có tuổi thơ bất hạnh ảnh hưởng thế nào đến tâm lý và cuộc sống?

Những ký ức thời ấu thơ có ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của bạn khi lớn lên. Một tuổi thơ hạnh phúc hay không là nền tảng quyết định tính cách và con người bạn sẽ trở thành một con người như thế nào trong tương lai.

Tuổi thơ không hạnh phúc ảnh hưởng sâu sắc đến tính cách và tâm lý của mỗi người. Những trải nghiệm tiêu cực từ thời thơ ấu sẽ khiến cho trẻ hình thành tính cách nhút nhát, thiếu tự tin và có thể phải đối mặt với những vấn đề tâm lý.

Dấu hiệu của người có tuổi thơ tiêu cực

• Luôn cảm thấy mình là người có lỗi: Nếu một người liên tục phải đấu tranh với mong muốn xin lỗi hoặc cảm giác có lỗi mỗi khi tương tác với người khác, rất có thể người đó đã trải qua tuổi thơ không dễ dàng. Cảm giác tội lỗi nội tại và mãn tính không tự dưng xuất hiện mà do được dạy. Ví dụ, một người lớn lên trong gia đình nghiêm khắc hoặc cha mẹ có những tiêu chuẩn cao quá mức, trải nghiệm đó trong những năm tháng tuổi thơ đã có tác động lâu dài, nuôi dưỡng lòng tự trọng thấp và xu hướng làm hài lòng mọi người khi người đó trưởng thành.
• Luôn cố làm hài lòng đám đông: Một số người có đặc điểm tính cách luôn làm hài lòng mọi người, đặt nhu cầu của người khác lên trên nhu cầu của mình, cảm thấy day dứt khi nói “không”. Hành vi này vượt xa những hành động tử tế đơn thuần. Tính cách này của họ bắt nguồn từ việc thiếu được quan tâm khi còn nhỏ. Khi đã trưởng thành, mong muốn được chấp thuận, được người khác tán dương khiến người đó cảm thấy bất an khi không làm hài lòng người khác.
• Không dám nhận lời khen: Lời khen là cách để chúng ta trao một phản hồi tích cực tới ai đó. Nó cho bạn biết rằng bạn đã làm tốt công việc và được đánh giá cao. Tuy nhiên, đối với một số người, việc chấp nhận lời khen không phải là điều dễ dàng. Nguyên nhân là họ thiếu nhận thức về giá trị bản thân. Điều này có thể liên quan đến việc bố mẹ họ là người tự ái cao, khiến họ lớn lên với suy nghĩ rằng những lời khen ngợi là có điều kiện. Đối với họ, lời khen ngợi dưới bất kỳ hình thức nào đều có động cơ ẩn giấu hoặc kèm theo những ràng buộc. Điều này không chỉ khiến họ gặp vấn đề về lòng tin khi trưởng thành, thậm chí gặp khó khăn trong việc chấp nhận lời khen, ngay cả khi xứng đáng.
• Không bao giờ dám đối đầu: Bạn sợ xung đột và sẽ làm mọi cách để tránh nó. Trên thực tế, bạn thường im lặng, không muốn nói hay làm bất cứ điều gì có thể khiến mọi việc trở nên tồi tệ hơn. Hành vi này bắt nguồn từ quá trình giáo dục của bạn, khi những trải nghiệm ban đầu với những nhân vật quyền lực không ổn định có thể khiến bạn nảy sinh tâm lý sợ hãi, không dám đối đầu. Kết quả là bạn khó có thể đứng lên bảo vệ bản thân hoặc khẳng định ý kiến của mình do e sợ sự trừng phạt.
• Gặp khó khăn khi thể hiện bản thân: Nếu việc bày tỏ cảm xúc hoặc thậm chí hiểu cảm xúc của bản thân trở nên khó khăn như giải mã một ngôn ngữ bí mật thì tuổi thơ của bạn dường như không dễ dàng. Điều chỉnh cảm xúc và hành vi là một kỹ năng phát triển quan trọng. Khi chúng ta còn nhỏ, chúng ta được dạy cách xác định cảm giác của mình và hiểu được những gì chúng ta cần. Đổi lại, chúng ta học cách quản lý và kiểm soát những cảm xúc đó một cách hiệu quả.
• Thấy mình không xứng đáng với tình yêu: Khi còn nhỏ, nếu trẻ liên tục bị chỉ trích hoặc rơi vào cảm giác không xứng đáng, không được yêu mến bởi một nhân vật có thẩm quyền nào đó, điều đó sẽ để lại hậu quả lâu dài. Trẻ sẽ lớn lên với sự thiếu niềm tin vào tình yêu. Không chỉ vậy, sự tin tưởng và chấp nhận bản thân cũng là một cuộc đấu tranh thực sự. Thậm chí, người trưởng thành từ môi trường này không biết thế nào là một mối quan hệ lành mạnh, không có điểm tham chiếu, từ đó có ý thức suy giảm về bản thân và trí tuệ cảm xúc kém phát triển.

Ảnh hưởng thế nào đến tâm lý và cuộc sống?

Người có tuổi thơ bất hạnh không hẳn là một cuộc sống nghèo nàn bởi vẫn có nhiều người nghèo nhưng họ cảm thấy hạnh phúc, no đủ bởi gia đình yêu thương nhau. Vì vậy tuổi thơ bất hạnh ở đây có thể hiểu là những đứa trẻ thiếu vắng đi tình cảm của cha mẹ, thường bị phụ huynh bạo lực, gia cảnh khó khăn nhưng lại không nhận được sự quan tâm hay giáo dục đúng cách của cha mẹ, bị bạn bè bắt nạt vì nhiều lý do…

Thực tế đa phần những người phạm tội, những người xấu xa, những người kém thành công đều bị ảnh hưởng bởi cuộc sống bất hạnh, thiếu sự quan tâm đồng cảm từ gia đình hay những người xung quanh. Càng lớn những ấm ức được tích tụ từ thuở nhỏ càng làm họ thêm phẫn uất, có cái nhìn tiêu cực với cuộc sống hiện tại. Vậy tuổi thơ bất hạnh ảnh hưởng thế nào đến tâm lý và sức khỏe của mỗi người?

Dễ trở nên tiêu cực: Tuổi thơ có sự tác động trực tiếp đến quá trình hình thành nhân cách của mỗi con người. Bởi vậy những người sống trong tuổi thơ với quá nhiều trải nghiệm buồn phiền, đau khổ sẽ dần nghiêng mình về những điều tiêu cực nhiều hơn. Cách nhìn nhận cuộc sống của họ cũng dễ trở nên u ám trong mọi vấn đề, thậm chí chỉ cần nhìn qua chúng ta còn có thể cảm nhận được tuổi thơ của họ không mấy vui vẻ. Tâm lý tiêu cực do ảnh hưởng từ tuổi thơ bất hạnh trong quá khứ sẽ tác động đến cuộc sống ở cả hiện tại và tương lai nếu người đó không sớm thay đổi. Thực tế ngay cả những người có tuổi thơ kém hạnh phúc dù ở hiện tại họ là người hay cười đùa nhưng trong tâm trí họ lại là một người yếu đuối, mỏng manh, luôn suy nghĩ về những điều tiêu cực, đau khổ.

Luôn cảm thấy tự ti, trống rỗng: Một trong những vấn đề mà tuổi thơ bất hạnh đã làm ảnh hưởng đến tâm lý và cuộc sống chính là trong những người này luôn thường trực sự tự ti. Ở tuổi thơ, họ có thể tự ti vì mình không có một chiếc áo đẹp, mình không được ai đưa đón, mình không được cha mẹ yêu thương. Nỗi tự ti này dần lớn lên từng ngày và tạo thành một tấm rào chắn cản trở họ việc thực hiện những ước mơ, hạnh phúc của bản thân. Kể cả những người thành công nhưng có tuổi thơ bất hạnh thì trong tâm trí cũng luôn thấy có sự trống rỗng khó diễn tả ở sâu trong trái tim. Cũng chính vì vậy họ thường cố tạo cho mình một vẻ ngoài bóng bẩy, hào nhoáng bởi họ cho rằng điều này có thể khiến họ nhìn hạnh phúc hơn, xóa mờ được tình ảnh về quá khứ cơ cực trong tâm trí họ.

Tạo nên một vỏ bọc cho bản thân: Vì sao một con nhím xù lông mặc dù chúng ta vốn chỉ muốn kết bạn với chúng? Thực tế là môi trường trong thiên nhiên khiến xung quanh chúng luôn luôn có những mối nguy hiểm rình rập nên bản thân những con nhím phải học cách tự bảo vệ bản thân mình trước bất cứ tình huống nào. Khi cảm thấy đã an toàn thì lớp vỏ gai xù xì ấy sẽ tự khắc biến mất và để lộ ra một chú nhím nhỏ xinh giống như những cục bông tròn. Tuổi thơ bất hạnh khiến họ phải luôn mang trên mình một chiếc mặt nạ vô hình, một lớp áo giáp nặng trịch vì cho rằng như thế sẽ không ai có thể làm tổn thương mình, không gì có thể ảnh hưởng đến tâm lý và cuộc sống một lần nữa.  Thế nhưng thực tế là điều này chỉ khiến bản thân họ ngày càng tiêu cực hơn, đến một lúc nào đó sẽ giống như một trái bóng bay bị thổi vào quá nhiều hơi và phát nổ.

Gia tăng tội phạm trong cuộc sống: Thống kê cho thấy tỷ lệ người phạm tội, đặc biệt là các tội nghiêm trọng như cưỡng hiếp, giết người đều có tuổi thơ kém hạnh phúc. Chẳng hạn ở những người phạm tội giết người man rợ thường có tuổi thơ bị cha mẹ đánh đập, bạo hành nghiêm trọng. Chính từ những đòn ròi này mà dần hình thành nên một tâm lý méo mó, dị dạng và khiến họ cho rằng bạo lực chính là thứ dùng để đạt được những mục đích của mình.

Hay những kẻ phạm tội hiếp dâm không chỉ đơn giản là để thỏa mãn nhu cầu mà còn là cách để họ chứng minh bản thân mình. Chẳng hạn một số người đàn ông có tuổi thơ bị bạo lực, bị trêu chọc và khi trưởng thành vẫn bị những người khác coi thường khiến sự tức giận của họ không thể kìm hãm lại được. Những người này thường chọn những người phụ nữ yếu đuối hơn, sức lực kém hơn để làm hại vì có thể dễ dàng bộc phát hết những bí bách trong lòng.

Tuổi thơ bất hạnh ảnh hưởng đến nghiêm trọng đến tâm lý và cuộc sống của những người này khiến họ có tâm lý dị dạng, méo mó, ích kỷ, nhìn cuộc sống theo một lăng kính u ám. Sự nhạy cảm quá mức khiến đôi khi lời nói của những người xung quanh dù chỉ bình thường nhưng được họ nhìn nhận là đang coi thường, sỉ nhục họ và đánh thức “con ác quỷ” trong lòng họ trỗi dậy.

Hơn nữa, Do vốn đã có tâm lý tiêu cực, méo mó nên những người có tuổi thơ bất hạnh cũng thường gia tăng nguy cơ mắc các vấn đề tâm lý rất cao và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.