
Những dấu hiệu nhận biết bệnh tâm thần ở trẻ
Rối loạn tâm thần là những dấu hiệu vô cùng nghiêm trọng không những sảy ra ở người lớn mà còn xảy ra ở trẻ em. Rối loạn tâm thần ở trẻ em có thể gây ra những thay đổi trong suy nghĩ, cảm xúc, hành vi và cần được điều trị kịp thời.
Rối loạn tâm thần ở trẻ em là gì?
Rối loạn tâm thần hay còn gọi là bệnh tâm thần, là một tình trạng sức khỏe mà khi đó, trẻ có những thay đổi trong suy nghĩ, cảm xúc và hành vi. Điều này có thể dẫn đến những nỗi phiền muộn và các vấn đề trong quá trình tương tác với gia đình, bạn bè hay trong các hoạt động ở xã hội và trường học.
Trẻ em ở mọi lứa tuổi đều có thể trải qua những căng thẳng gây tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh thần. Chúng dễ mắc phải các rối loạn tâm thần như ở người lớn mặc dù triệu chứng có khi hơi khác biệt.
Nếu biết cách theo dõi và xác định sớm các triệu chứng rối loạn tâm thần ở trẻ em, bạn và người thân sẽ có thể chủ động điều chỉnh cách cư xử và hành vi sao cho phù hợp hơn.
Các rối loạn tâm thần ở trẻ em
- Rối loạn lo âu: Có rất nhiều lý do dẫn đến tình trạng lo âu ở trẻ em, chẳng hạn như áp lực vì bị so sánh với anh chị em hay các trẻ khác, áp lực trong học tập và các đánh giá tại trường học. Tuy nhiên, nếu tình trạng lo âu kéo dài hoặc thường gặp các nhân tố áp lực từ bên ngoài khác, bạn nên cho trẻ đi kiểm tra tâm lý.
- Rối loạn tăng động giảm chý ý (ADHD): Nếu trẻ gặp khó khăn trong việc tập trung và thể hiện hành vi hiếu động quá mức hay bốc đồng có liên quan đến gây hấn, đó có thể là do rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD). Thế nhưng, có những trường hợp trẻ mắc phải rối loạn nhưng lại không biểu hiện bất kỳ triệu chứng nào. Do đó, việc cho trẻ thực hiện các bài kiểm tra y khoa là cách duy nhất giúp chẩn đoán bệnh.
- Rối loạn phổ tự kỷ: Rối loạn này trước đây còn có tên gọi là rối loạn phát triển lan tỏa (Pervasive development disorders) và có nhiều nguy cơ xảy ra ở trẻ em dưới 3 tuổi. Trẻ mắc phải rối loạn này thường khó giao tiếp và tương tác với người khác một cách hiệu quả.
- Rối loạn ăn uống: Chán ăn tâm thần (biếng ăn tâm lý do mong muốn nỗ lực giảm cân) và chứng cuồng ăn (thường bị kích thích bởi các tình huống đau khổ) là hai dạng rối loạn ăn uống phổ biến nhất, biểu hiện ở trẻ em ở mọi lứa tuổi.
- Rối loạn khí sắc: Trầm cảm (trạng thái phải chịu đựng những nỗi buồn thường xuyên) và rối loạn lưỡng cực (cảm xúc biến đổi nhanh chóng từ cực kỳ năng động và vui vẻ chuyển sang yên lặng và buồn bã) là hai bệnh tâm thần được xếp vào loại rối loạn khí sắc. Rối loạn khí sắc gây nên nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của người mắc phải, từ việc mất ngủ, giảm tập trung đến tự tin và khuynh hướng tự sát.
- Tâm thần phân liệt: Đây là một rối loạn não nghiêm trọng, khi mà nhận thức và suy nghĩ của trẻ lệch lạc khiến chúng gặp khó khăn trong các hoạt động ở xã hội, trường học…Khi bị tâm thần phân liệt, trẻ thường nghe thấy những lời nói hoặc tưởng tượng ra những hình ảnh trong đầu mình. Điều này có thể dẫn đến những hành vi như tự cô lập bản thân, khó bộc lộ cảm xúc, trong một số trường hợp nghiêm trọng, người bệnh tâm thần phân liệt còn có xu hướng bạo lực và có thể làm hại đến người khác.
- Rối loạn Tic: Trường hợp này, trẻ sẽ thực hiện các hành động hay phát ra âm thanh đột ngột, không tự chủ, lặp đi lặp lại và thường không mang ý nghĩa gì. Các triệu chứng tic hay co giật có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, thường được nhìn thấy nhất ở mí mắt và các cơ mặt.
Những dấu hiệu rối loạn tâm thần ở trẻ
Nhiều bệnh tâm thần ở trẻ em thường bị bỏ qua và không được điều trị kịp thời. Sau đây là một số triệu chứng và dấu hiệu bệnh tâm thần ở trẻ em mà bạn cần để tâm đến để có thể phát hiện ra các chứng rối loạn tâm thần ở trẻ nhỏ ngay từ những giai đoạn sớm.
- Những thay đổi về tâm trạng: Nếu bạn nhận thấy trẻ có vẻ buồn, thu mình lại, và tình trạng này kéo dài hơn ít nhất 2 tuần, thì rất có thể đây là dấu hiệu rối loạn tâm thần ở trẻ em. Sự thay đổi tâm trạng thất thường của bé có thể dẫn đến các vấn đềrắc rối cả ở nhà lẫn ở trường.
- Những cảm xúc mạnh mẽ: Khi trẻ đột nhiên có những cảm xúc rất mạnh mẽ, và dường như những cảm xúc này không xuất phát từ bất kỳ nguyên nhân nào, hãy cẩn thận vì đây có thể là dấu hiệu trẻ mắc rối loạn tâm thần. Những cảm xúc mạnh mẽ này được đặc trưng bởi nỗi sợ hãi hoặc lo lắng dữ dội, làm gián đoạn các hoạt động bình thường hàng ngày, và có thể đi kèm với nhịp tim nhanh hoặc thở nhanh.
- Thay đổi những hành vi: Một trong những dấu hiệu rối loạn tâm thần ở trẻ em là sự thay đổi bất ngờ trong hành vi. Điển hình nhất là khi trẻ đột nhiên có hành vi bạo lực hoặc hành động nguy hiểm, chẳng hạn như đánh nhau, leo trèo dù không cần thiết, sử dụng hung khí hoặc có ý định làm tổn thương người khác.
- Vấn đề khả năng tập trung: Trẻ có vấn đề về tâm thần thường không thể ngồi yên cũng như khó có thể tập trung vào một việc nào đó. Điều này dẫn đến sự suy giảm thành tích học tập hoặc thành tích của một môn thể thao mà bé từng rất giỏi.
- Tự làm hại bản thân: Không ít trường hợp trẻ tự làm hại bản thân bằng cách đập đầu vào tường, rạch tay, cào cấu cổ tay, dùng thuốc quá liều… Những biểu hiện này chính là dấu hiệu rối loạn tâm thần ở trẻ em mà các bậc phụ huynh cần chú ý. Những bé bị rối loạn tâm thần rất dễ “nuôi dưỡng” ý nghĩ tự tử, và cần được can thiệp điều trị càng sớm càng tốt.
- Mệt mỏi, uể oải: Tình trạng rối loạn tâm thần ở trẻ em cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể, khiến bé mất năng lượng, mệt mỏi, uể oải, không có đủ động lực để thực hiện các hoạt động hàng ngày hay theo đuổi những sở thích trước đây nữa. Do đó, nếu cha mẹ nhận thấy trẻ trông mệt mỏi liên tục nhiều tuần, đây có thể là một dấu hiệu sớm cảnh báo con đang gặp vấn đề với sức khỏe tâm thần.
- Trẻ khó ngủ: Nếu cha mẹ phát hiện thấy trẻ thường xuyên khó đi vào giấc ngủ, ngủ chập chờn, thức dậy sớm hơn bình thường rất có thể là bé đang gặp phải những vấn đề về sức khỏe tâm thần. Ngược lại, những trẻ ngủ quá nhiều cũng có thể đang có vấn đề với tình trạng sức khỏe này. Việc ngủ quá nhiều, quá thường xuyên có thể là dấu hiệu cho thấy trẻ đang muốn né tránh một vấn đề nào đó trong cuộc sống. Ngoài ra, cha mẹ cũng cần phải lưu ý đến dấu hiệu rối loạn tâm thần nếu bé thường xuyên gặp ác mộng, khóc lóc, vùng dậy la hét trong khi ngủ.