Rối loạn lưỡng cực là gì? Ảnh hưởng có nghiêm trọng không?
Rối loạn lưỡng cực là một bệnh rối loạn tâm thần được đánh dấu bằng những thay đổi thất thường trong tâm trạng. Người bệnh có thể rơi vào tình trạng quá kích thích, tăng động, nhưng sau đó lại rơi vào trạng thái trầm cảm. Rối loạn lưỡng cực còn được gọi là rối loạn hưng, trầm cảm. Tâm lý bất ổn, tâm trạng lên – xuống bất thường có thể xuất hiện vài lần trong năm, hoặc vài lần trong tuần. Người mắc bệnh sẽ gặp khó khăn làm việc, duy trì mối quan hệ.
Rối loạn lưỡng cực là gì?
Rối loạn lưỡng cực là rối loạn cảm xúc được đặc trưng bằng một giai đoạn rối loạn hưng cảm hoặc hưng cảm nhẹ phối hợp với các giai đoạn rối loạn trầm cảm trong quá trình phát triển của bệnh.
Rối loạn cảm xúc lưỡng cực chiếm tỷ lệ 1% dân số, giữa hai giới không có sự khác biệt, tuổi khởi phát thường thấp hơn rối loạn trầm cảm chủ yếu.
Rối loạn lưỡng cực nguy hiểm thế nào?
Mức độ ảnh hưởng tâm lý xã hội ở người rối loạn lưỡng cực rất cao. Tỷ lệ ly hôn cao gấp 2 – 3 lần so với dân số chung và đa số những người này đều trải qua khó khăn trong nghề nghiệp, xã hội và gia đình kéo dài và cần được can thiệp tâm lý xã hội.
Triệu chứng bệnh Rối loạn lưỡng cực là gì?
Bệnh rối loạn lưỡng cực có 3 giai đoạn khác nhau:
- Giai đoạn trầm cảm giống như trầm cảm nặng (trạng thái thấp nhất)
- Giai đoạn hưng cảm hoặc hưng cảm nhẹ (trạng thái cao hơn)
- Giai đoạn hưng phấn hoặc giai đoạn không trầm cảm
Đôi khi người bệnh có biểu hiện với các giai đoạn khác nhau, trong đó có bệnh nhân mang cả triệu chứng hưng cảm và trầm cảm, kết hợp với giảm hoạt động nặng.
Các dấu hiệu nhận biết rối loạn lưỡng cực
Dấu hiệu mắc bệnh ở mỗi người có thể khác nhau tùy theo từng giai đoạn, dưới đây là những dấu hiệu cơ bản để nhận biết.
Dấu hiệu rối loạn lưỡng cực về cảm xúc: Hai cảm xúc đặc trưng trái ngược nhau xuất hiện xen kẽ ở người mắc chứng rối loạn lưỡng cực gồm:
- Trạng thái hưng cảm: Người bệnh cảm thấy phấn khích tột độ, lạc quan, vui vẻ quá độ nhưng không rõ nguyên nhân.
- Trạng thái trầm cảm: Người bệnh trong trạng thái trầm cảm luôn cảm thấy mệt mỏi, chán chường.
Dấu hiệu rối loạn lưỡng cực về hành vi: Hành vi của bệnh nhân ở hai trạng thái cảm xúc cũng khác nhau như sau:
- Ở trạng thái hưng cảm: Do tinh thần phấn khích, lạc quan, người bệnh sẽ cảm thấy có nhiều năng lượng nên phải hoạt động nhiều để tiêu hao, ăn uống ngon miệng và nhiều hơn, tuy nhiên dẫn đến khả năng suy nghĩ và quyết định giảm. Người bệnh có thể nhìn thấy ảo giác hoặc nghe thấy giọng nói lạ và tăng ham muốn tình dục.
- Ở trạng thái trầm cảm: Hành vi của bệnh nhân rối loạn lưỡng cực ở trạng thái trầm cảm này thể hiện cho tâm trạng chán nản, buồn bã như sau:
- Lười vận động, làm việc.
- Không thích giao tiếp với cộng đồng.
- Người bệnh ăn ít đi.
- Suy nghĩ nhiều đến cái chết và tự tử.
- Các cảm xúc và hành vi lưỡng cực như trên xuất hiện theo tính chất chu kỳ, nghĩa là có thể xen kẽ nhau theo ngày, theo tháng hoặc theo mùa. Đây là những dấu hiệu bất thường mà bản thân người bệnh cũng không thể kiểm soát được, khi đó cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để được tư vấn điều trị.
Có thể chữa khỏi chứng rối loạn lưỡng cực không?
So với các bệnh lý thực thể, các bệnh lý tâm lý nói chung phức tạp hơn, nhiều căn bệnh không thể chữa khỏi hoàn toàn mà chỉ có thể giảm nhẹ và kiểm soát sự phát triển. Với chứng rối loạn lưỡng cực cũng vậy, không thể chữa khỏi căn bệnh hoàn toàn, người bệnh sẽ được điều trị để cân bằng cảm xúc, quản lý tâm trạng của bản thân tốt hơn.
Khi có các dấu hiệu bệnh nghi ngờ do bệnh rối loạn lưỡng cực, bệnh nhân sẽ được yêu cầu làm các xét nghiệm chẩn đoán khác để loại bỏ nguyên nhân do bệnh lý khác gây ra. Khi đã xác định mắc bệnh rối loạn lưỡng cực, bệnh nhân thường được bác sĩ chỉ định thuốc chứa lithium để giúp cân bằng cảm xúc.
Khi bệnh đã thuyên giảm, người bệnh vẫn cần được theo dõi trong thời gian dài để ngăn ngừa tái phát. Trong trường hợp bệnh nặng, có thể người bệnh phải uống lithium suốt đời.
Bên cạnh điều trị bằng thuốc, chứng rối loạn lưỡng cực thường được điều trị bằng các liệu pháp tâm lý với mục tiêu kiểm soát các rối loạn hành vi, suy nghĩ của người bệnh. Để kiểm soát bệnh tốt hơn, người bệnh rối loạn lưỡng cực cần có chế độ sinh hoạt khoa học, hợp lý như: ngủ đủ giấc, thể dục thể thao hợp lý, giao tiếp với xung quanh, tránh xa các chất kích thích như cà phê, bia rượu, thuốc lá,…
Khi điều trị tích cực, các triệu chứng rối loạn lưỡng cực sẽ giảm và cảm xúc của người bệnh được kiểm soát tốt hơn. Việc điều trị có thể kéo dài suốt đời nhưng là cần thiết để người bệnh có cuộc sống bình thường, hòa nhập. Do vậy, khi có các dấu hiệu bệnh, nên sớm đi khám tại cơ sở y tế chuyên khoa để được hỗ trợ.
Chuyên khoa Tâm thần Dr PSY Việt Nam là địa chỉ được nhiều khách hàng tin tưởng lựa chọn bởi:
- Đội ngũ chuyên gia, bác sĩ nhiều năm trong nghề, có kinh nghiệm lâu năm, giúp bệnh nhân tiếp cận với các phương pháp điều trị tối ưu nhất.
- Không gian khám thoải mái, dễ dàng mở lòng chia sẻ các vấn đề tâm lý đang gặp phải.
- Có thể đăng ký đặt lịch khám online giúp tiết kiệm thời gian chờ đợi cho bệnh nhân.
- Bác sĩ. Chuyên gia theo sát trong cả quá trình điều trị.