Trẻ em có thể mắc những bệnh tâm lí thần kinh nào?

Cũng như người lớn, trẻ em cũng có thể mắc những rối loạn tâm lí/thần kinh gây ảnh hưởng đến sự phát triển và tăng trưởng bình thường của chúng. Triệu chứng của bệnh ở trẻ em thường không rõ ràng, do đó bệnh rất khó để chẩn đoán. Phần lớn các trường hợp trẻ bị bệnh là do di truyền, có nghĩa là khi sinh ra trẻ đã bị rối loạn tâm thần.

Nguy cơ mắc bệnh tâm li thần kinh ở trẻ?

Yếu tố gia đình: Trẻ cũng sẽ có nguy cơ bị mắc bệnh tâm thần nếu được sinh ra trong gia đình có các yếu tố sau:

• Bố hoặc mẹ bị trầm cảm.
• Xung đột giữa bố/mẹ và con cái.
• Nuôi dạy không tốt.
• Môi trường gia đình tiêu cực (bố/mẹ làm dụng thuốc, nghiện thuốc…).
• Trẻ sinh ra trong gia đình chỉ có bố hoặc mẹ (thường thì bé gái dễ mắc bệnh tâm lí thần kinh hơn trong trường hợp này).
• Bố mẹ ly dị.
• Bố mẹ thường xuyên cãi nhau.
• Bố/mẹ thường bị lo âu.
• Mâu thuẫn gia đình giữa bố mẹ và con cái hoặc giữa anh chị em trong gia đình.
• Bố mẹ bị thất nghiệp.
• Thiếu sự giám sát của người lớn.
• Rối loạn chức năng gia đình.
• Trong gia đình có người bị tâm thần phân liệt.
• Trẻ bị lạm dụng tình dục.

Yếu tố ngoại cảnh: Ngoài yếu tố gia đình và bản thân trẻ, môi trường ngoại cảnh cũng có thể tác động đến tâm lý trẻ dẫn đến trẻ dễ mắc bệnh tâm thần, bao gồm:

• Bị bạn bè cô lập.
• Trải qua những tình huống căng thẳng.
• Thành tích học tập kém.
• Nghèo khổ, cảm thấy thua kém bạn bè.
• Bạo lực học đường.
• Không quan tâm đến việc học hành.
• Gây gổ, đánh nhau với bạn bè đồng trang lứa.
• Chơi với những bạn bè sử dụng ma túy.
• Sống ở khu đô thị.
• Mất đi các mối quan hệ hoặc bạn bè.

Yếu tố cá nhân

• Giới tính nữ.
• Dậy thì sớm.
• Tính cách tự ti, nhút nhát hoặc nổi loạn, từng có hành vi chống đối xã hội.
• Lo âu.
• Luôn cảm thấy không an toàn.
• Thiếu kỹ năng xã hội, chẳng hạn như kỹ năng giao tiếp và xử lý vấn đề.
• Cần được hỗ trợ, che chở.
• Có vấn đề về cảm xúc lúc còn nhỏ.
• Rối loạn ứng xử.
• Sớm tiếp xúc với các chất gây nghiện như ma túy, cần sa.
• Chấn thương đầu.
• Lúc nhỏ tiếp xúc nhiều với chì hoặc thủy ngân (độc tố thần kinh).

Đâu là dấu hiệu nhận biết trẻ mắc bệnh tâm lí thần kinh?

• Tự thu mình lại, có cảm giác buồn bã kéo dài hơn 2 tuần hoặc thay đổi tâm trạng nghiêm trọng dẫn đến những vấn đề ở nhà và ở trường.
• Dễ bị choáng ngợp, lo âu không rõ nguyên nhân. Thường xuyên lo lắng hoặc sợ hãi điều gì đó. Có những triệu chứng vật lý như tăng nhịp tim, khó thở.
• Đột ngột thay đổi hành vi một cách mạnh mẽ khó kiểm soát.
• Khó tập trung hoặc ngồi yên một chỗ, điều này sẽ dẫn tới kết quả học tập kém.
• Bỗng dưng chán ăn hoặc cố gắng giảm cân, thường xuyên nôn ói hoặc sử dụng thuốc nhuận tràng để đẩy thức ăn ra khỏi cơ thể.
• Thường xuyên đau đầu và đau bụng.
• Tự làm tổn thương chính mình, tự tử hoặc cố gắng tìm cách tự tử. Tự hành hạ bản thân mình bằng cách cắt tay hoặc làm bỏng chính mình.
• Mượn ma túy hoặc rượu để giải tỏa cảm xúc.

Những triệu chứng thông thường bệnh tâm li thần kinh ở trẻ

Hội chứng tăng động giảm chú ý (ADHD): Những trẻ em bị mắc hội chứng tăng động giảm chú ý thường có những vấn đề trong việc chú ý, tập trung. Chúng dễ chán, thất vọng với những việc hoặc tình huống nhất định. Ngoài ra, chúng dường như không nghe lời và có xu hướng di chuyển liên tục.

Rối loạn khả năng học và giao tiếp: Những rối loạn này ảnh hưởng đến quá trình lưu trữ và xử lý thông tin của trẻ. Trẻ em mắc bệnh này thường gặp vấn đề về phát âm, khả năng trình bày ý kiến và suy nghĩ. Chúng rất khó học những điều mới và gặp khó khăn trong việc xử lý bất kì thông tin mới nào.

Rối loạn cảm xúc: Sự rối loạn này liên quan đến tâm trạng và cảm xúc. Nó khiến trẻ dễ thay đổi tâm trạng một cách nhanh chóng và khó kiểm soát được cảm xúc. Rối loạn cảm xúc bao gồm bệnh trầm cảm và rối loạn lưỡng cực, thường đi kèm với cảm xúc buồn kéo dài.

Rối loạn phát triển lan tỏa (rối loạn phổ tự kỷ): Đây là các rối loạn khiến cho trẻ em suy nghĩ lộn xộn và khó khám phá cũng như hiểu về thế giới chung quanh mình. Bệnh cũng bao gồm kìm hãm sự phát triển các kỹ năng cơ bản, chẳng hạn như giao tiếp hoặc tưởng tượng.

Tâm thần phân liệt: Tâm thần phân liệt là một bệnh rối loạn nghiêm trọng ở não gây biến đổi một cách tiêu cực cách trẻ suy nghĩ, hành động, thể hiện tình cảm, nhận thức sự thật và ảnh hưởng tới người khác. Trẻ bị tâm thần phân liệt thường có vấn đề trong việc thực hiện chức năng trong cộng đồng, ở trường và trong các mối quan hệ.

Rối loạn vận động: Trẻ bị rối loạn vận động có thể thực hiện những động tác bất ngờ và vô nghĩa hoặc thốt ra âm thanh liên tục không kiểm soát được, chẳng hạn như nháy mắt hoặc ngoáy mũi nhiều lần mà không có mục đích. Mặc dù rối loạn vận động không nguy hiểm và chỉ là bệnh tạm thời những nó cũng gây ảnh hưởng cuộc sống thường ngày và các mối quan hệ của trẻ.

Rối loạn hành vi gây rối:

Rối loạn hành vi gây rối khiến trẻ phá bỏ luật lệ và có những hành động quấy phá ở những nơi như trường học, ở nhà và những nơi tụ tập đông người.

Những rối loạn trên thường gặp ở trẻ nhưng chúng có thể được điều trị nếu bạn phát hiện bệnh sớm và đưa trẻ đi khám bác sĩ kịp thời. Việc chú ý quan sát trẻ nhiều hơn sẽ giúp bạn sớm phát hiện được những bất thường về hành vi của con bạn.

Rối loạn ăn uống: Vấn đề này thường gặp ở trẻ mắc bệnh tâm lí – thần kinh. Chúng dường như không ăn và cũng không muốn ăn, thường có những cảm xúc hay thái độ chống đối mạnh mẽ đối với thức ăn.

Rối loạn lo âu: Bệnh này cũng thường gặp ở người lớn, nhưng trẻ em lại có những triệu chứng khác. Nếu con bạn dễ bị sợ hãi, lo âu, khóc hoặc hét lên khi đối diện những vật hoặc sự việc nhất định, có thể đó là những triệu chứng của bệnh tâm thần. Trong những trường hợp nghiêm trọng, trẻ có thể có những dấu hiệu liên quan đến thể chất như tim đập nhanh hoặc đổ mồ hôi liên tục.

Rối loạn bài tiết: Sự rối loạn này liên quan đến tâm trạng và cảm xúc. Nó khiến trẻ dễ thay đổi tâm trạng một cách nhanh chóng và khó kiểm soát được cảm xúc. Rối loạn cảm xúc bao gồm bệnh trầm cảm và rối loạn lưỡng cực, thường đi kèm với cảm xúc buồn kéo dài.

Cách chẩn đoán chính xác tâm lí thần kinh ở trẻ em

Cũng như người lớn. Ở trẻ được chẩn đoán dựa trên các dấu hiệu và triệu chứng, tuy nhiên việc này khá khó. Những hành vi được coi là triệu chứng của bệnh như sự nhút nhát, lo âu, thói quen ăn uống kì lạ hoặc đột nhiên mất bình tĩnh. Những hành vi này sẽ trở thành triệu chứng khi chúng xảy ra thường xuyên, kéo dài hoặc gây ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống của trẻ và gia đình.

Nếu những triệu chứng này xuất hiện, bác sĩ sẽ bắt đầu đánh giá bằng cách tìm hiểu về tiền sử bệnh và thăm khám. Mặc dù không có xét nghiệm cụ thể để chấn đoán bệnh này ở trẻ, bác sĩ có thể dùng những kĩ thuật chẩn đoán khác nhau như chụp não, xét nghiệm máu để loại trừ những bệnh khác và những tác dụng phụ của thuốc gây rối loạn tâm thần ở trẻ.

Nếu không tìm được bất kì bệnh nào, trẻ sẽ được đưa đến các nhà tâm lý chuyên về tuổi vị thành niên, các chuyên gia chăm sóc sức khỏe để chẩn đoán và điều trị bệnh tâm thần ở trẻ em và trẻ vị thành niên. Họ sẽ thiết kế những buổi phỏng vấn chuyên biệt và dùng những công cụ đánh giá để xác định bệnh tâm thần ở trẻ. Các bác sĩ dựa trên chẩn đoán trong báo cáo về triệu chứng của trẻ và quan sát thái độ và hành vi của trẻ. Họ thường phải dựa vào báo cáo của cha mẹ, thầy cô và những người khác vì trẻ thường gặp khó khăn trong việc giải thích vấn đề và những triệu chứng của chúng. Sau đó, bác sĩ sẽ xác định rối loạn tâm thần ở trẻ có những triệu chứng trên.

Phương pháp điều trị tâm lí thần kinh ở trẻ em

Liệu pháp tâm lý: Liệu pháp này là một loại tư vấn nhằm giải quyết những cảm xúc của bệnh nhân tâm thần. Đây là quá trình các chuyên gia giúp trẻ đối diện với bệnh tật, thường bằng cách nói chuyện về các phương pháp giúp trẻ hiểu và đối mặt với các triệu chứng. Những liệu pháp tâm lý thường được dùng là liệu pháp ủng hộ, nhận thức hành vi, tương tác cá nhân, tập thể, và gia đình;

Liệu pháp sáng tạo: Gồm những liệu pháp nghệ thuật, chơi đùa rất hữu ích cho trẻ bị bệnh tâm thần, đặc biệt là trẻ gặp vấn đề trong thể hiện cảm xúc và suy nghĩ.

Nếu bạn thấy những triệu chứng trên kéo dài ở trẻ, thì có thể con bạn đang bị mắc bệnh rối loạn tâm thần. Bệnh này được phát hiện và điều trị càng sớm càng tốt.