Có những khoảnh khắc mà người làm cha mẹ chẳng bao giờ nghĩ mình sẽ phải đối diện. Buổi sáng hôm ấy, trong căn phòng khám sáng trắng, mẹ ngồi lặng nhìn đứa con hai tuổi đang mải mê xoay chiếc xe đồ chơi trên tay. Bác sĩ nhìn con thật lâu, rồi nói bằng giọng trầm tĩnh: “Hiện tại bé hơi chậm nói so với mốc phát triển, nhưng chưa thể kết luận gì, gia đình cứ theo dõi thêm, ba tháng nữa tái khám nhé.” Chỉ vài câu nói đơn giản, mà như ai đó vừa lấy mất đi hơi thở trong lồng ngực. “Theo dõi thêm” – hai từ tưởng chừng nhẹ nhàng, nhưng lại nặng trĩu trong lòng. Không ai biết rằng, trong khoảng thời gian chờ đợi đó, người làm cha mẹ sẽ phải sống cùng hàng trăm câu hỏi không có lời đáp, hàng ngàn lo lắng len lỏi vào từng nhịp thở.
Trên đường trở về, mẹ nhìn con trong gương xe. Con vẫn bi bô vài âm thanh không rõ, vẫn cười tươi với thế giới riêng của mình, còn lòng mẹ thì rối như tơ vò. Bố lái xe im lặng, bàn tay siết chặt vô lăng. Hai người lớn trong chiếc xe nhỏ, mỗi người đuổi theo những dòng suy nghĩ riêng. Có phải vì mình bận rộn quá, ít nói chuyện với con? Có phải vì con xem tivi nhiều? Hay có điều gì nghiêm trọng mà bác sĩ chưa nói ra? Câu hỏi nối tiếp câu hỏi, mà chẳng có lời nào đủ để xoa dịu nỗi sợ đang lớn dần trong lòng. Mẹ cố tự trấn an: “Bác sĩ nói theo dõi thêm, nghĩa là vẫn còn hy vọng.” Nhưng rồi ngay sau đó, trái tim lại thắt lại: “Nếu trong ba tháng ấy, con không tiến bộ thì sao? Liệu có quá muộn không?”
Những ngày sau đó trở nên dài lê thê. Mỗi sáng, khi con vừa thức dậy, mẹ lại lắng nghe từng âm thanh nhỏ xíu con phát ra, như thể chỉ cần một từ mới, một dấu hiệu khác biệt, cũng đủ để mẹ thở phào nhẹ nhõm. Nhưng con vẫn im lặng, vẫn chỉ bi bô vài tiếng quen thuộc. Mẹ bắt đầu tìm kiếm khắp nơi: những bài viết về chậm nói, những video về can thiệp sớm, những chia sẻ của phụ huynh có con tương tự. Mỗi dòng chữ đọc được, thay vì giúp mẹ yên tâm, lại khiến mẹ thêm hoang mang. Người nói rằng chỉ cần cho con tiếp xúc nhiều là sẽ nói, người khác lại bảo phải can thiệp ngay, càng sớm càng tốt. Mẹ như lạc trong một mê cung thông tin – nơi mỗi ngã rẽ đều dẫn đến những nỗi sợ khác nhau.
Buổi tối, khi con ngủ, mẹ ngồi nhìn gương mặt nhỏ xíu bình yên trên gối. Ánh đèn vàng hắt xuống, lòng mẹ đầy mâu thuẫn. Một phần muốn tin con chỉ chậm một chút thôi, vài tháng nữa sẽ nói. Nhưng phần khác lại sợ mình đang tự ru ngủ bản thân, đang bỏ lỡ thời gian vàng để giúp con. Có những đêm, mẹ bật khóc trong im lặng. Tiếng khóc nghẹn nơi cổ họng, sợ rằng nếu bật ra, sẽ khiến cả ngôi nhà này tan vỡ. Bố nằm bên cạnh cũng không ngủ được, ánh mắt nhìn trần nhà đầy nặng trĩu. Không ai nói ra, nhưng cả hai đều đang mang trong mình cùng một nỗi sợ: sợ con sẽ mãi im lặng, sợ tương lai của con sẽ khác với những đứa trẻ khác, sợ một điều gì đó mà chưa ai dám gọi tên.
Rồi những lời khuyên bắt đầu xuất hiện từ khắp nơi. Hàng xóm bảo: “Con trai thì chậm nói là bình thường, đừng lo.” Bà nội nói: “Cứ để tự nhiên, ngày xưa bố nó cũng vậy mà lớn vẫn nói như ai.” Còn bạn bè mẹ thì bảo: “Cho con đi can thiệp sớm đi, đừng chờ, kẻo muộn.” Mỗi người một ý, mỗi lời nói là một hướng khác nhau. Mẹ chẳng biết nên tin ai. Trong lúc đó, con vẫn hồn nhiên, vẫn chơi, vẫn cười, vẫn chìm trong thế giới của riêng mình, chẳng biết rằng cha mẹ đang bối rối đến thế nào.
Có hôm, mẹ đưa con đến lớp chơi thử. Nhìn những đứa trẻ khác ríu rít gọi nhau, nói cười, chỉ tay, hát theo cô giáo… còn con thì chỉ đứng một góc, lặng im. Mẹ thấy tim mình nhói lên. Mọi hình ảnh, mọi âm thanh của buổi sáng ấy cứ đâm vào tim mẹ như hàng ngàn mũi kim nhỏ. Mẹ tự hỏi: “Liệu mình đã làm gì sai? Phải chăng nếu mình dành nhiều thời gian hơn, con đã khác?” Từ “giá như” cứ lặp đi lặp lại trong đầu mẹ, không ngừng nghỉ.
Những ngày chờ đến lần tái khám trở nên nặng nề hơn bao giờ hết. Mỗi buổi sáng, mẹ đều ghi chú lại: hôm nay con có nói thêm gì không, có nhìn mẹ lâu hơn không, có cười khi được gọi tên không. Mẹ gom từng dấu hiệu nhỏ bé ấy như nhặt nhạnh hy vọng giữa mớ cảm xúc hỗn loạn. Mẹ bắt đầu học cách trò chuyện với con bằng ánh mắt, bằng cử chỉ, bằng những cái ôm dài hơn mọi khi. Mỗi khi con khẽ cười đáp lại, lòng mẹ như được sưởi ấm giữa mùa đông.
Nhưng nỗi sợ vẫn ở đó, luôn len lỏi trong từng khoảnh khắc yên bình. Mỗi tối, khi cả nhà yên giấc, mẹ lại lén mở điện thoại, tìm kiếm thêm “trẻ chậm nói 2 tuổi”, “dấu hiệu tự kỷ”, “mốc phát triển ngôn ngữ”. Càng đọc, càng thấy mình nhỏ bé, lạc lõng giữa biển thông tin. Có những lúc mẹ cảm giác như đang rơi vào khoảng trống vô định – không biết nên tin ai, nên làm gì, nên bắt đầu từ đâu.
Ba tháng – nghe có vẻ không dài, nhưng với những bậc cha mẹ đang chờ một lời khẳng định cho con, đó là cả một quãng đường đầy lo âu. Mỗi ngày, họ phải chiến đấu với nỗi sợ, với sự tự trách, và với niềm hy vọng mong manh. “Theo dõi thêm” – có lẽ không ai hiểu, đôi khi chính là thử thách lớn nhất trong hành trình làm cha mẹ. Nó đòi hỏi sự kiên nhẫn, lòng tin và cả dũng khí để bước qua những ngày không có câu trả lời.
Rồi một buổi sáng nào đó, khi con quay sang, nhìn thẳng vào mắt mẹ và bi bô “mẹ ơi”, chỉ hai tiếng thôi, nhưng đủ để nước mắt mẹ rơi không ngừng. Tất cả những tháng ngày chờ đợi, bối rối, hoang mang bỗng chốc trở nên xứng đáng. Mẹ hiểu rằng, dù hành trình phía trước còn dài, nhưng ít nhất, con đã mở ra một cánh cửa – cánh cửa của kết nối, của hy vọng. Và mẹ tin, chỉ cần tình yêu còn ở đây, chỉ cần cha mẹ không buông tay, thì dù kết quả sau lần khám tới là gì, con vẫn sẽ có một tương lai, nơi tiếng nói của con được cất lên – không chỉ bằng lời, mà bằng cả trái tim của những người đã chờ đợi con trong yêu thương và niềm tin không bao giờ tắt.
