Con từ 18 tháng trở lên có biểu hiện chậm nói, chưa bật âm, chưa nói được từ đơn hoặc nói ít từ đơn, không có nhu cầu giao tiếp, chỉ bắt chước dập khuôn, nói được nhưng câu trả lời không đúng ngữ cảnh, loạn ngôn ngữ…

Con đã can thiệp chậm phát triển ngôn ngữ (chậm nói) nhưng mới chỉ biết nói mà chưa biết diễn đạt trình bày vấn đề, giao tiếp đối thoại kém, khả năng đưa chính kiến, phản biện kém.

Con thụ động và chậm phát triển trí tuệ nên ghi nhớ, tư duy khó để phát triển như những đứa trẻ khác cùng trang lứa.

Con đã can thiệp phổ tự kỷ và các kỹ năng, khả năng hòa nhập bạn bè và trường lớp, khả năng hòa nhập xã hội kém nên tất cả các kỹ năng và khả năng khác cũng khó để phát triển như các con trẻ khác cùng trang lứa.

Sai lầm hiện nay là các trung tâm luôn chỉ có một phương pháp dạy như nhau dành cho tất cả các con tự kỷ, tăng động, chậm nói, chậm ngôn ngữ, chậm tư duy….như nhau. Đặc biệt không có lộ trình mục tiêu cụ thể trong từng giai đoạn để phục hồi và phát triển cho con mà chỉ dựa vào yếu điểm của con để thực hiện can thiệp nhỏ lẻ tạm thời. Đó là nguồn cơn con chậm thay đổi hoặc phình ra rất nhiều các yếu điểm khác nặng hơn cho các độ tuổi tiếp theo.

Hãy nhớ rằng khi một đứa trẻ chậm ngôn ngữ (chậm nói) không có nghĩa rằng chỉ ngôn ngữ chậm mà sẽ cần chú ý đến năng lực não bộ, khả năng tư duy của con có thể cũng chậm. Nên đừng thấy con bật âm, nói được đã thấy an tâm mà quên đi cái gốc cho sự phát triển toàn diện của các lứa tuổi tiếp theo. Hầu hết các con đã bị tắc trong học tập và các phát triển khác khi từ lớp 4 trở lên.

Không thể cứ bản năng can thiệp mà chưa biết được con mình thực tế bị như vậy là từ đâu. Vì vậy, để không mất đi cơ hội phục hồi và cơ hội được phát triển đúng cah mẹ phải truy tìm được nguyên nhân gốc từ con, từ nguyên nhân bệnh lý môi trường gia đình, môi trường lớp học để có phương pháp áp dụng đúng với chính con mà không phải là sự cóp nhặt từ các đứa trẻ khác, cha mẹ khác.

Mỗi con trẻ là mỗi màu sắc khác nhau nên phải có lộ trình và kế hoạch phát triển đúng với con trong từng độ tuổi vì mỗi độ tuổi sẽ có giới hạn cần đưa vào phát triển những gì để tăng tốc cơ hội hấp thụ phát triển chứ không phải cứ nhàng nhàng để con không còn khả năng lấy lại và phát triển theo tuổi.

Không bao giờ chủ quan hoặc từ bỏ khi nghĩ rằng con chậm vậy nên phải chấp nhận, con chỉ vậy thôi nên phải chấp nhận… Vì sự chấp nhận trong hiện tại này của cha mẹ sẽ là sự khổ sở của con, khổ sở của cả cha mẹ trong cả cuộc đời.

Không bao giờ có suy nghĩ con có vấn đề nên chỉ can thiệp vấn đề đó để rồi lạc lối khi giới hạn con lại, tiếp tục nuôi dưỡng các yếu kém gốc mà con khó thể phát triển tốt hơn theo tuổi đến khi phát hiện thì con đã hết khả năng phục hồi và chắc chắn không thể có khả năng để phát triển tốt hơn.

Tại sao những người mắc bệnh hiểm nghèo thì gia đình thường tìm đủ mọi cách vì lo sợ kết cục đau lòng. Nhưng tại sao con có vấn đề lại cho rằng chấp nhận con chỉ vậy thôi. Đó là sự ấu trĩ hại con, hại mình…